Kategorija: Novac

Penzioneri u Bosni i Hercegovini imaju ubijedljivo najmanja primanja u regionu, a posebno u Evropi.

Recimo, prosječna penzija u Republici Srpskoj iznosi 631 KM, a u Federaciji BiH 726 KM.

S druge strane prosječna penzija u Srbiji iznosi 824 KM, u Hrvatskoj je 631 evra, a u Crnoj Gori oko 525 evra.

Kada je riječ o Evropi, tu je razlika između primanja penzionera različita od zemlje do zemlje, ali u svakom slučaju njihovi penzioneri primaju značajno veće iznose nego penzioneri u BiH.

U Sloveniji recimo, prosječna penzija iznosi 959 evra, u Italiji 1.100 evra dok je u Austriji oko 1.700 evra i u ovoj zemlji penzioneri dobiju 14 penzija godišnje. Ovolika primanja Austriju svrstavaju u sam vrh Evrope kada je riječ o visini penzije.

Prosječan Njemački penzioner prima penziju od oko 1.300 evra.

Iako evropski penzioneri imaju značajno veće penzije, sve zemlje se suočavaju sa velikim problemima zbog demografskog starenja, ali i visokog javnog duga, što dugovorno može ugroziti njihove penzione sisteme.

Austrijski penzioneri imaju jedan od najizdašnijih penzionih sistema u Evropi. Njihove visoke penzije su posljedica relativno visokih izdvajanja te dugog radnog staža od čak 45 godina. U Austriji se za penziono osiguranje izdvaja 22,8 posto bruto plate

Vlada Federacije BiH na telefonskoj sjednici na prijedlog Federalnog ministarstva rada i socijalne politike donijela je odluku o usvajanju deset programa utroška sredstava u ukupnom iznosu od 13,1 miliona KM.

Od tog iznosa za finansiranje i rad udruženja penzionera na nivou FBiH biće izdvojeno 140.000 KM. Ova sredstva odobrena su po članu 125. Zakona PIO/MIO dok su za sufinansiranje rada, programa i projekata iz oblasti PIO i rada i zapošljavanja planirana sredstva 100.000 KM.

Od ukupno 1,535 milijardi KM koliko je naplatio Fond PIO po osnovu doprinosa za penzijsko i invalidsko osiguranje, najviše, odnosno 587,8 miliona KM uplatile su ustanove, odnosno javni sektor.

Odmah iza njih su privatna preduzeća koja su platila 559,1 milion KM, a slijede akcionarska društva koja su platila 223 miliona KM te samostalne djelatnosti koje su uplatile 165,8 miliona KM.

Zaključno sa prošlom godinom na osiguranje je prijavljeno ukupno 337.780 osiguranika, a doprinosi se redovno plaćaju za 327.551 osiguranika, dok se za 10.229 osiguranika doprionsi neredovno uplaćuju.

Prema evidenciji Fonda za penzijsko i invalidsko osiguranje (PIO) Republike Srpske, na kraju 2024. godine, u Srpskoj je bilo 337.780 osiguranika po ovom osnovu, i 288.448 korisnika prava.

Broj osiguranika u prošloj godini, povećan je za 1,43 odsto u odnosu na 2023, a takođe je povećan i broj penzionera za  0,8 odsto nego godinu ranije.

Veći broj penzionera, kako je rekao direktor Fonda PIO, Mladen Milić, nije dobar za penzijske sisteme.

“Godinu smo počeli povećanjem penzija od 9,2 odsto, što je procentualno bilo najveće povećanje u regionu iza Srbije, a to je do sada bilo 21 usklađivanje penzija u Republici Srpskoj”, rekao je Milić na konferenciji za novinare.

Najniža penzija

Što se tiče iznosa penzija, on je kazao da onu najnižu, koja iznosi 300,61 KM i dobijaju je oni sa 15 godina radnog staža, prima oko 19.000 penzionera, što je 6,65 odsto od ukupnog broja.

“Dakle, nisu tačne izjave nekih narodnih poslanika da je u Srpskoj 80.000 penzionera sa najnižom penzijom”, poručio je Milić.

U 2024. godini, Fond PIO je primio 85.880 zahtjeva za ostvarivanje penzije, od čega je riješeno 97,83 odsto.

“U prosjeku se mjesečno obradi 2.400 do 2.500 zahtjeva za ostvarivanje prava na penziju, a ističem da su organi vještačenja imali stoodstotnu realizaciju i obradili 3.433 predmeta od čega su saglasnost dali na 85,9 odsto”, naveo je Milić.

Raste broj korisnika starosne penzije

Poručio je raste procenat korisnika starosne, a opada broj korisnika invalidske penzije.

“Prošlog mjeseca bilo 63,54 odsto korisnika starosnih penzija, 24,39 porodičnih i 12,02 invalidskih”, kazao je Milić.

Rekao je i da u ovom trenutku, više od 9.000 penzionera Republike Srpske istovremeno ima i zasnovan radni odnos.

Uz to, naveo je da trenutno u penzijskom sistemu Republike Srpske ima oko 65.000 penzionera koji imaju status borca od prve do sedme kategorije.

“40.000 njih je iz prve kategorije. Njihova prosječna primanja, koja uključuju penziju i mjesečni borački dodatak su 875 KM”, pojasnio je Milić.

Prema evidencijama Fonda zdravstvenog osiguranja Republike Srpske ukupna potraživanja po osnovu doprinosa, zaključno sa 2024. godinom, iznose 446.252.240 KM što je za 38.615.860 KM manje nego godinu ranije.

Od ukupnih potraživanja Fonda PIO, na kamate se odnosi 87,3 miliona KM, a na osnovni dug 358,8 miliona KM.

Kao i prethodnih godina, pojedinačno, najveći dužnici su javne zdravstvene ustanove koje zaključno sa prošlom godinom duguju 136 miliona KM što je za 38,1 milion KM manje nego godinu ranije.

Odmah iza javnih zdravstvenih ustanova, najveći dužnici su privatna preduzeća koja su u odnosu na kraj 2023. godine povećala svoj dug za oko tri miliona KM i on zaključno sa prošlom godinom iznosi 124,7 miliona KM.

Ukupan dug javnog sektora iznosi 173,7 miliona KM i u odnosu na kraj 2023. godine manji je više od 40 miliona KM dok je privatni sektor dužan 272,5 miliona KM što je u odnosu na 2023. godinu povećanje od 1,7 miliona KM.

Fond za penzijsko i invalidsko osiguranje Republike Srpske saopštio je da je isplatom za mart obuhvaćeno ukupno 289.055 korisnika prava, od čega je 232.383 u Srpskoj, a van Republike 56.672.

“Za isplatu penzije za mart potrebno je 159,64 miliona KM u neto iznosu, odnosno 161,58 miliona KM u bruto iznosu. Prosječna penzija iznosi 631,31 KM i čini 42,8 odsto prosječne plate u Srpskoj. Iznos najniže penzije za staž od 40 i više godina je 637,43 KM i čini 43,21 odsto prosječne plate u RS “, navodi se u saopštenju.

Za puni staž osiguranja od 40 godina prosječna penzija za mart iznosi 944,83 KM, što čini 64,06 odsto od prosječne plate u Srpskoj.

Iznos najviše penzije za mart u Republici Srpskoj je 3.422,36 KM.

Prihod po osnovu doprinosa za penzijsko i invalidsko osiguranje u martu 2025. godine, iznosio je 130,8 miliona KM.
Strukturu korisnika prava za mart čine starosne penzije sa 63,54 odsto, porodične sa 24,39 odsto, invalidske sa 12,02 odsto i ostala prava sa 0,05 odsto.

Republika Srbija, odnosno Republički fond za penzijsko i invalidsko osiguranje u prošloj godini isplaćivalo je penzije i ostala prava za 50.948 korisnika koji žive u državama nastalim na prostoru bivše SFRJ.

Ubijedljivo najviše penzionera koje plaća Srbija nalazi se u BiH i to njih 22.009. U Republici Srpskoj ih je 13.143, a u Federaciji BiH 8.956.

Odmah poslije BiH je Hrvatska gdje 12.732 penzionera svoja primanja dobija iz Srbije, a zatim slijede Crna Gora gdje ima 8.956 penzionera koje plaća Fond PIO Srbije. Dalje, iza Crne Gore je Sjeverna Makedonija u kojoj se nalazi 5.937 penzionera koji su penzije zaradili u Srbiji te 3.215 korisnika u Sloveniji.

Tokom prošle godine po osnovu isplate penzija penzionerima koji žive na prostoru bivše Jugoslavije, Srbija je isplatila 92,9 miliona evra, a sve te penzije se isplaćuju mjesečno, u tekućem mjesecu za prethodni mjesec.