Kategorija: Novac

Još jedan Međunarodni dan borbe protiv siromaštva Bosna i Hercegovina je dočekala u siromaštvu, u grupi najsiromašnijih zemalja Evrope, sa dugim redovima ispred javnih kuhinja i sa javnom kuhinjom za bebe.

Prema podacima koje je nedavno objavio Međunarodni monetarni fond, za razliku od Luksemburga, Irske i Švajcarske, koji predvode popis najbogatijih zemalja Evrope kada se u obzir uzme bruto domaći proizvod (BDP) po glavi stanovnika, na začelju kolone među najsiromašnijim zemljama nalazi se Bosna i Hercegovina.

Miroslav Subašić, predsjednik Udruženja građana “Mozaik prijateljstva” iz Banjaluke, u okviru kojeg postoji javna kuhinja, ističe u razgovoru za “Nezavisne novine” da oni svakog dana naprave 800 obroka, a vikendom 1.200.

“Bojim se da ću morati razočarati i sebe i druge ljude, siromašnih je sve više i više. Sve više i više ljudi traži ono možda najvrednije danas, a to je hrana. Nije više ni mercedes, niti išta drugo, već je hrana. Hrana je postala jedan veliki luksuz. Što se tiče ‘Mozaika prijateljstva’, a vjerovatno i drugih javnih kuhinja, potreba za hranom je najveća”, kaže Subašić.

Kako navodi, oko 1.900 ljudi na različite načine traži pomoć kroz “Mozaik prijateljstva”.

80 odsto građana BiH ima primanja koja su ispod prosjeka

Admir Arnautović, predsjednik Udruženja kluba potrošača srednje Bosne Travnik, ističe za “Nezavisne novine” da je osnovni problem analize svih statističkih podataka u BiH da oni obrađuju prosječnu platu, prosječne cijene ili potrošačku korpu.

“Ono o čemu statistika ne vodi računa je da više od 80 odsto građana BiH ima primanja koja su ispod prosjeka. Ne vodi se računa ni o tome da su kod ovih 20 odsto iznadprosječnih, uglavnom dva člana porodice zaposlena i oba na platama iznad prosjeka, dok je kod ovih drugih samo jedan član porodice zaposlen”, kaže Arnautović i dodaje da statistika ne kazuje ni da su primanja obično obrnuto proporcionalna s brojem djece u jednoj porodici.

Takođe, prema njegovim riječima, cijene življenja u većim gradovima su uglavnom i mnogo više nego u manjim mjestima.

“Ogromna većina penzija je puno manja od prosječne penzije. Rast cijena je strahovito pogodio ogromnu većinu građana BiH i kupovna moć postaje sve niža. Za nemali broj građana i voće postaje misaona imenica i onda to vodi slabijem imunitetu. A uz slabiji imunitet raste potrošnja na lijekove i onda to sve ponovo vodi nižem standardu. I tako u začaranom krugu većina građana postaje sve siromašnija i prinuđena da se odrekne sve više i više stvari u životu kako bi mogla samo preživjeti”, govori Arnautović za “Nezavisne novine” i dodaje da zima donosi nove izazove poput, nabavke ogreva i zimske odjeće, a time život iz dana u dan postaje sve teži i teži.

Branko Todorović, izvršni direktor Helsinškog odbora za ljudska prava, u razgovoru za “Nezavisne novine” ističe da je ovaj dan u Bosni i Hercegovini dočekan s povećanim brojem onih koji žive u apsolutnom siromaštvu.

Sve je veća razlika između bogatih i siromašnih

“Taj broj se povećava i ono što nas može sve zajedno zabrinuti jeste što su najveće žrtve siromaštva upravo najosjetljivije društvene kategorije, a to su djeca i starije osobe. To bi za sve u BiH trebalo da bude prvorazredno pitanje i alarm za političke lidere. Dakle, kako smanjiti broj prije svega djece koja žive u apsolutnom siromaštvu i onih najranjivijih, a to su stariji. Odgovor na to bi bio vrlo jednostavan, a bilo bi potrebno da nas naši politički lideri, ljudi koji vode institucije, koji su u politici, manje pljačkaju”, tvrdi Todorović.

Kako dodaje, sve je veća razlika između bogatih i siromašnih.

“Naše siromaštvo je povezano sa našom političkom naivnošću i neznanjem, jer država ima obavezu prema socijalno ugroženim kategorijama stanovništva koje ne ispunjava. Država se ponaša bahato i arogantno. Mi nismo siromašni zato što je BiH siromašna zemlja, mi nismo siromašni zato što građani BiH ne žele da rade, mi smo siromašni zato što godišnje doslovno milijarde maraka novca građana BiH završi pljačkom, kriminalom i korupcijom u rukama političara koji na taj način postaju još bogatiji”, ističe Todorović za “Nezavisne novine”.

Penzije u BiH su relativno niske u odnosu na razvijene evropske zemlje, ali kako se po mnogo čemu ni ne mogu porediti sa Zapadom ili Sjeverom, dobro je pogledati šta se dešava u zemljama regiona.

Situacija je najgora u Bosni i Hercegovini, odnosno u Republici Srpskoj, gdje penzioneri dobijaju u prosjeku tek 302,77 eura. Nešto bolje je u Srbiji gdje prosječna penzija doseže 390,56 eura. Naime, predsjednik Aleksandar Vučić najavio je rast mirovina za najmanje deset posto.

– Penzije moraju ići najmanje 10 odsto naviše i to je sada moje obećanje, videćemo točno koliko, ali najmanje 10 odsto u sljedećem budžetu, izjavio je Vučić u julu 2024.

Uprkos povećanju u avgustu, hrvatske penzije pri samom su dnu u odnosu na ostatak zemalja Europske unije. Nakon usklađivanja, penzije su u prosjeku porasle na 571,46 evra. To je iznos prosječnih starosnih, invalidskih i porodičnih penzija.

Prosječna penzija, od avgusta 2024., čini nešto manje od pola prosječne hrvatske plate koja sama po sebi kaska za ostalim zemljama Evropske unije. Uzevši, k tome, u obzir rastuće troškove hrane, lijekova i ostalih potrepština, hrvatski su penzioneri na rubu siromaštva.

Penzioneri u Crnoj Gori od avgusta primaju u prosjeku 496,10 eura, ali osiguranici koji su ostvarili pravo na penziju od početka 2020. ili će tek steći to pravo mogu se odlučiti za ponovni izračun penzije iz kojeg se izuzimaju najnepovoljnije kalendarske godine tokom radnog vijeka do trajanja od najviše četvrtine navršenog efektivnog staža osiguranja, što bi Crnogorcima uskoro trebalo donijeti veće iznose, piše Poslovni.hr.

Najbolje žive penzioneri u Sloveniji. Penzije u susjednoj Sloveniji tako od avgusta iznose u prosjeku čak 897,12 evra što je daleko najviše od svih navedenih.

Takvo povećanje sigurno bi bilo primjetno u životima i naših penzionera, ali se čini kako ni to ne bi bilo dosta za lagodan i “pristojan” život u kakvom ne bi morali zbrajati svaki cent i stezati kaiš do kraja mjeseca.

Zbog konstantnih poskupljenja i rasta cijena osnovnih životnih namirnica, sve je teže sastaviti kraj sa krajem. Pred svaku kupovinu građani kažu da dobro razmisle šta im je najpotrebnije. Oni sa minimalnom platom kao i penzioneri moraju dobro da kalkulišu.Јer, kažu, da je teško napraviti mjesečni plan troškova koji bi sa primanjima mogli da pokriju. Stručnjaci upozoravaju da nas uskoro očekuju i nova poskupljenja hrane.

Neprekidno divljanje cijena, građani osjete na svom kućnom budžetu. Kupovinu ograničavaju. Na listi potrepština je ono najpotrebnije. Kažu, da je gotovo sve postalo luksuz.

Ove godine poljoprivrednici u Srpskoj su imali velike probleme sa nabavkom stočne harane, s obzirom na to da su tropske temprature uništile mnoge usjeve. To će, kažu stručnjaci posljedično voditi ka rastu cijena žita, brašna, mlijeka i drugih proizvoda u trgovinama.

– Kada govorimo o nekim poskupljenjima u budućnosti, moram reći da nas nažalost očekuje poskupljenje voća, povrća a zatim i mesa i mesnih proizvoda. Isključivo zbog toga što smo i sami bili svjedoci velikih suša u prethodnim mjesecima gdje su temerature prelazile 30 stepeni, i samim tim prinosi žitarica kod poljoprivrednika su smanjeni negdje čak i prepolovljeni. Možemo očekivati povećanje cijena mesa, čak i mliječnih proizvoda – kaže Dragan Јošić, Udruženje potrošača.

Izgleda nevjerovatno, ali cijene sirovina i određenih namirnica jeftinije su u nekim evropskim gradovima nego u Republici Srpskoj.

– Brašno je jeftinije u Beču nego kod nas. To je zato što naši mlinari imaju princip nabakve pšenice u sezoni žetve i onda tako drže čitave godine, dok je evidentno da je negdje u Češkoj, Mađarskoj pala cijena pšenice i onda mlinari koji kupuju na sedmičnom nivou brašno , dovodi do toga da je cijena niža u Austriji nego u BiH – navodi Saša Trivić, privrednik.

Mjesečna zarada kod većina građana, primorava ih da najveći dio plate ili penzije prvo izdvoje za kupovinu osnovnih životnih namirnica i plaćanje režija.

– Ako vidimo potrošačku korpu za avgust 2024. godine koja je iznosila 2.615 KM, i da su građani najviše novca izdvajali za prehranu oko 1.182 KM što predstavlja 45 odsto. Poređenja radi, u avgustu 2021.godine građani su za hranu izdvajali oko 700 KM, što je povećanje u odnosu na avgust 2024.godine za više od 400 KM – dodao je Јošić.

Osim hrane, zbog divljanja cijena na svjetskom tržištu, odavno je poskupila i kafa, a kako iz Udruženja potrošača najavljuju, trend poskupljenja kafe, uskoro bi se mogao nastaviti.

Svake godine u budžetu Opštine Centar budu obezbijeđena finansijska sredstva za socijalno zbrinjavanje najugroženijih kategorija stanovništva.

Jedan od višegodišnjih projekata namijenjenih penzionerima sa najnižim primanjima, te osobama starijim od 60 godina bez primanja jeste projekat “Hljeb i mlijeko”.

Za mjesec oktobar ove godine pravo na stalnu novčanu pomoć za kupovinu osnovnih životnih namirnica – hljeba i mlijeka ostvarilo je 395 korisnika socijalnih usluga, među kojima su 352 penzionera sa područja ove lokalne zajednice, te 43 lica u stanju socijalne potrebe koja su starija od 60 godina, a nisu ostvarila pravo na penziju.

Penzioneri sa najnižim primanjima svaki mjesec putem ovog projekta od Općine Centar dobijaju po 70 KM, dok osobe bez stalnih primanja ostvaruju pravo na po 100 KM.

Ovaj mjesec je Služba za finansije Opštine Centar na račune korisnika pomoći sveukupno uplatila iznos od 28.950 KM.

Sredstva sa ovog budžetskog granta raspoređuje općinski načelnik zaključkom, na prijedlog Službe za boračko-invalidsku i socijalnu zaštitu u skladu sa utvrđenim kriterijima na osnovu podnesenih zahtjeva.

Opština Ugljevik dodijelila je po 100 KM za 350 penzionera čije su penzije niže od 400 KM, saopšteno je iz lokalne uprave.

Za ovu namjenu je iz budžeta opštine izdvojeno 30.000 KM, a 5.000 KM iz Udruženja penzionera Ugljevika.

Mlađo Tomić, predsjednik Udruženja penzionera Ugljevik, koje ima 1.200 članova, zahvalio je za novčanu pomoć penzionerima, koja je tradicionalna.

On je rekao da je prosječna penzija u Ugljeviku 695 KM i najveća je u Republici Srpskoj.

Načelnik Ugljevika Vasilije Perić razgovarao je sa rukovodstvom Udruženja i sa penzionera, te ocijenio da je odnos lokalne vlasti prema ovoj kategoriji društva odličan.

(Izvor: Srna)

U Republici Srpskoj je 3. oktobra isplaćena penzija za septembar, a najviša je iznosila 3.228,64 KM.

Isplatom penzije za septembar obuhvaćeno je ukupno 287.079 korisnika prava, od čega je 230.922 u Republici Srpskoj, a van Republike 56.157 korisnika prava.

Za isplatu penzije za septembar bilo je potrebno 148,93 miliona KM u neto iznosu, odnosno 150,74 miliona KM u bruto iznosu.

Prosječna penzija iznosi 593,63 KM i čini 42,07% prosječne plate u Republici Srpskoj.

Iznos najniže penzije za staž od 40 i više godina je 601,35 KM i čini 42,62% prosječne plate u Republici Srpskoj.

Za puni staž osiguranja od 40 godina prosječna penzija za septembar iznosi 886,35 KM, što čini 62,82 % od prosječne plate u Republici.

U četvrtak, 03. oktobra će biti isplaćene septembarske penzije u Republici Srpskoj, u ukupnom iznosu 148.849.000 KM.

To su saopštili iz Ministarstva finansija Republike Srpske, naglasivši da je budžetom Republike Srpske za 2024. godinu za isplatu penzija je obezbijeđeno 1.785.000.000 KM.

Ukupan iznos penzija je redovnim godišnjim usklađivanjem, od 1. januara 2024. godine, povećan za 9,2 odsto u odnosu na prethodni mjesec, saopštili su iz Ministarstva finansija Republike Srpske.

Projekat Federalnog ministarstva trgovine i Udruženja poslodavaca FBiH ” Zaključavamo cijene” nastavlja se do kraja godine.

Poslodavci su predložili snižavanje i zaključavanje cijena za 56 prehrambenih i higijenskih proizvoda u četvrtom krugu koji je aktuelan od 1.10. do 31. 12. 2024. godine.

Federalni ministar trgovine Amir Hasičević pozdravio je ovu inicijativu i kazao kako su poslodavci i ovaj put pokazali društvenu odgovornost, naročito prema najosjetljivijim kategorijama nastavljajući ovaj projekat dobrovoljno i pored činjenice da je došlo do značajne stabilizacije cijena na tržištu.

Podsjećamo, projekat “Zaključavamo cijene’” počeo je 15. decembra 2023. godine. Federalno ministarstvo trgovine zajedno sa Udruženjem poslodavaca, udruženjima potrošača i sindikatom trgovačkih radnika dogovorilo je da se na tri mjeseca snize i zaključaju cijene 40 prehrambenih i higijenskih artikala, kako bi se spriječilo naglo povećanje cijena i omogućilo i potrošačima sa manjim primanjima da obezbijede osnovne životne namirnice. Protokol su potpisala 32 trgovačka subjekta koji imaju više od 1.500 trgovačkih radnji u FederacjIi.

U skladu sa Zakonom o MIO/PIO, penzije za mjesec septembar biće isplaćene preko jedinstvenog računa trezora Federacije BiH u petak, 4. oktobra, objavili su u ponedjeljak iz Federalnog zavoda MIO/PIO.

Najniža penzija za septembar iznosi 573,53 KM, garantovana 684,48 KM, a najviša 2.867,65 KM.

Prosječna penzija korisnika samostalne penzije, a kojih je na isplati za septembar 367.711, iznosi 723,81 KM.

Penziju za septembar primit će 452.201 korisnik, a ukupno potrebna sredstva za isplatu iznose oko 295 miliona KM.